Пошук
Міністэрства адукацыі
Рэспублікі Беларусь
Адукацыя дзеля будучыні краіны
Асноўныя накірункі развіцця айчыннай адукацыі вызначаны 24 жніўня на пленарным пасяджэнні Рэспубліканскага педагагічнага савета з удзелам Прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі.
У сваім выступе перад удзельнікамі Рэспубліканскага педсавета Кіраўнік дзяржавы пазначыў галоўныя прынцыпы развіцця сферы адукацыі, акцэнтаваўшы ўвагу на дзяржаўнай падтрымцы, сацыяльнай справядлівасці і роўным доступе да адукацыі. "Вы ведаеце мае падыходы па ператварэнні, удасканальванні, недзе рэфармаванню сістэмы нашай адукацыі. Сутнасць гэтых падыходаў складаецца ў тым, што я катэгарычна супраць нейкай ломкі, нават рэфармавання ў поўным сэнсе гэтага слова, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Я заўсёды выступаў і выступаю за дасканаленне таго ці іншага працэсу. Трэба ісці ад жыцця, вырашаць тыя пытанні, якія ставіць жыццё. Адукацыя - настолькі складаны працэс (і мы з вамі ведаем гэта не па чутках), што ўзяць і праз калена нешта зламаць, асабліва ў цэлым сістэму адукацыі, і выбудаваць новую не атрымаецца".
Прэзідэнт звярнуў увагу, што ў свой час некаторыя краіны вырашылі цалкам перабудаваць сферу адукацыі. Але, зламаўшы старое, новае яны гэтак і не стварылі ў сілу шматлікіх прычын. "Сёння прызнаюць, што, зламаўшы старое, не перанялі тое добрае, што было. Мы гэтым шляхам не пайшлі", - адзначыў ён. "Больш за тое, вы, напэўна, памятаеце, што да нас, да сярэдзіны 1990-х, улады Беларусі паспрабавалі ісці гэтым шляхам. Яны за два-тры гады спрабавалі навучыць усіх нас размаўляць на той мове, на якой яны жадаюць (я абсалютна тут не выступаю супраць роднай беларускай мовы, ні ў якім выпадку). Вы самі ведаеце, што было ў тыя гады: пачалі ламаць усе агулам. І дакладныя навукі, і прыродазнаўства, гуманітарныя накірункі нашай адукацыі. Нам давялося спыняць гэты працэс. Тады мы са шмат кім з тых, хто прысутнічае у гэтай зале, адчулі, што можам зруйнаваць усе дашчэнту. А для таго, каб стварыць пасля гэтага нешта новае, патрэбны каласальныя грошы, - заўважыў кіраўнік дзяржавы. - Тады грошаў зусім не было. Я не разумею, на што спадзяваліся тыя, хто быў ля ўлады ў Беларусі, ідучы на такую карэнную ломку адукацыі. Таму, з якога боку ні паглядзі, мы пачалі рухацца ў няправільным накірунку. І тады, спыніўшы гэты працэс і ў палітыцы, і ў адукацыі, уладкоўваючы новае жыццё ў новай дзяржаве, быў вылучаны тэзіс пра ўдасканальванне, аб тым, каб не страціць тое лепшае, што мы накапілі".
Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу, што калі прымалася рашэнне, на якой мове павінна весціся навучанне ў школах, кіраўніцтва краіны прытрымлівалася пажаданняў народа. "Мы сілай не душылі: давай "беларускую мову" і таму падобнае. Мы ішлі і ідзем ад жыцця. Калі б мы пайшлі тым шляхам, як "бацькі-рэфарматары" пасля распаду Савецкага Звязу, мы б сёння не мелі ні адной, ні другой мовы", - упэўнены Прэзідэнт. "Руская мова - гэта наша родная мова. Калі нехта яго лічыць расійскім, у нас з вамі розныя падыходы. Можа, калі можна так казаць, крыху менш родны, чым беларуская. А зусім, я іх стаўлю на адзін узровень і лічу, што ад гэтай спадчыны адмаўляцца нам ні ў якім выпадку нельга, бо мы страцім шмат што. Давайце будзем багатымі людзьмі. Няхай у нас будзе дзве родныя мовы - руская і беларуская", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Кіраўнік дзяржавы растлумачыў, чаму менавіта цяпер было вырашана правесці Рэспубліканскі педагагічны савет на такім высокім узроўні. "Адзін этап мы прайшлі - я яго называў. Потым, удасканальваючы нашу адукацыю, мы прайшлі другі этап. Убачыўшы ўсе недахопы, прапусціўшы іх праз сябе, цяпер мы ўбачылі праблемы, якія яшчэ не вырашылі. Г.зн. мы напярэдадні нейкага трэцяга этапу. Можа, асноўнага ў плане ўдасканальвання нашай адукацыі. Мы з вамі павінны параіцца, як будзем вырашаць пытанні, якія ўсталі перад адукацыяй. Нам трэба будзе зрабіць новы крок у дашліфаванні, удасканальванні нашай адукацыі: дашкольнай, школьнай, прафесійна-тэхничнай, вышэйшай", - адзначыў ён.
Прэзідэнт звярнуў увагу, што ў наш час устойлівасць развіцця дзяржаў вызначаецца не толькі і не столькі рэсурсамі - радовішчамі нафты, газу ці залатым запасам. Галоўнымі робяцца прарыўныя тэхналогіі, новыя галіны, што ствараюць эканоміку ведаў. Фактычна гаворка ідзе пра трансфармацыю традыцыйных эканамічных мадэляў. "Але гэтым змены не абмяжоўваюцца - змяняецца свядомасць людзей, іх дачыненне да дзяржаўных інстытутаў. Чалавеку ўсе цяжэй знайсці сваё месца ў грамадстве, зразумець, што такое сапраўдныя каштоўнасці, і не згубіцца ў інфармацыйным патоку. Гэтыя працэсы аб'ектыўна прыводзяць да дамінавання ролі адукацыі ў свеце. Менавіта эканоміка ведаў, а таксама прафесіяналы, якія шчыра любяць сваю радзіму, забяспечваюць канкурэнтаздольнасць краіны", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. По яго словах, сфера адукацыі і, адпаведна, роля педагога кардынальна змяніліся. "У сучасным інфармацыйным асяроддзі расце так званае пакаленне Сеціва. Для маладых людзей інтэрнэт - гэта асяроддзе жыхарства. Яны не бачаць сябе без электронных прылад. Абсалютна згодзен: гэтыя прылады патрэбныя, цікавыя, карысныя. Але яшчэ важней навучыць людзей думаць, - перакананы Прэзідэнт. - У кожнага з нас былі настаўнікі, якія не толькі прывілі любоў да свайго прадмета, але і шмат у чым вызначылі жыццёвы шлях. У Беларусі педагогі нязменна па праве карыстаюцца адменнай павагай і ўвагай". Пры гэтым падкрэслена, што прафесія настаўніка - не для выпадковых людзей. Менавіта ад асобы школьнага педагога, яго прафесіяналізму залежыць фарміраванне будучых пакаленняў. "Ён не толькі дае веды, але і выконвае нялёгкую місію выхавальніка, а гэта не простая праца, гэта падзвіжніцтва. Асоба педагога, яго пазіцыя і светаўспрыманне - вось што ў наш час асабліва значна, - лічыць кіраўнік дзяржавы. - Сёння часта школьнікаў і студэнтаў вучаць карыстацца толькі гатовым наборам ведаў. Навучэнцы перастаюць аналізаваць, разважаць. Без інтэрнэту многія ўжо не здольныя лагічна сфармуляваць думку, выказаць свой погляд. Як вынік, з аднаго боку, мы бачым недахоп прафесіяналаў, з іншай - незадаволенасць работадаўца супрацоўнікамі. Такі падыход у адукацыі недапушчальны".
Аляксандр Лукашэнка адзначыў патрэбу прарабіць вялікую працу па развіцці ў Беларусі чалавечага патэнцыялу, у звязку з чым было важна аб'ектыўна, без эмоцый даць ацэнку вынікам развіцця ўсіх звенняў нацыянальнай адукацыі, азначыць перспектывы яго ўдасканальвання. "Вядома, ужо шмат зроблена ў гэтым накірунку, - канстатаваў Прэзідэнт. - Галоўнае - мы захавалі станоўчыя дасягненні, што дасталіся нам у спадчыну ад папярэдніх пакаленняў. Сярод іх дзяржаўная падтрымка, сацыяльная справядлівасць, роўны доступ да адукацыі, яго годны узровень. Менавіта такімі прынцыпамі мы павінны кіравацца, плануючы кожныя наступныя ператварэнні ў гэтай сферы". Як было адзначана, усе магчымасці для эфектыўнай рэалізацыі задуманага ёсць. У краіне створана патрэбная інфраструктура ўстаноў адукацыі і выхаванні, працуе дастатковая колькасць кваліфікаваных кадраў. "На выхаванне, навучанне і сацыяльную падтрымку моладзі дзяржава штогод выдзяляе значную частку рэспубліканскага бюджэту. Таму мы маем права чакаць ад педагагічнай грамадскасці адпаведных вынікаў на ўсіх узроўнях сістэмы адукацыі", - заявіў кіраўнік дзяржавы.
Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу: для таго, каб дашкольная адукацыя была якаснай і даступнай, за апошнія гады ў Беларусі зроблена нямала. Па гэтым паказчыку рэспубліка з'яўляецца лідарам у рэгіёне. Яшчэ не так даўно досыць вострым было пытанне нястачы месцаў у дзіцячых садах і яслях. Асабліва гэта датычылася мікрараёнаў-новабудоўляў, дзе сацыяльная інфраструктура не паспявала за будоўляй жылля. Гэта праблема вырашаецца. У Беларусі актыўна будуюцца новыя дашкольныя ўстановы. Толькі ў 2016 годзе ўведзена ў эксплуатацыю 12 дзіцячых садоў, у 2017-м - яшчэ 16. Арганізаваны падвоз выхаванцаў, адкрыты групы кароткачасовага знаходжання. "Сёння нам трэба будзе вырашыць яшчэ адну задачу - укамплектаваць дзіцячыя сады кваліфікаванымі спецыялістамі. Накіроўваючы маладых спецыялістаў, трэба зрабіць усё, каб, адпрацаваўшы па размеркаванні, яны захацелі там застацца.Таксама трэба ўдасканальваць праграмы і методыкі працы з выхаванцамі дзіцячых садоў", - сказаў кіраўнік дзяржавы. Ён папярэдзіў урад і мясцовыя органы ўлады, што да канца 2020 года гэтыя і іншыя пытанні дашкольнай адукацыі павінны быць вырашаны цалкам. Прэзідэнт таксама адзначыў, што ў цэлым беларуская дашкольная адукацыя не мае аналогаў у свеце: яно галоўным чынам дармовае, усе маюць роўны доступ да яго, дзяржава да ўсіх ставіцца аднолькава.
Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што раней было шмат нараканняў на высокую загружанасць настаўнікаў неўласцівымі функцыямі. "Летась міністэрства запэўніла: прыняты вычарпальны пералік школьнай дакументацыі, пытанне надмерней нагрузкі снята. Аднак мне дакладваюць, што нашы выкладчыкі па-ранейшаму скардзяцца на гэту праблему. Хачу падкрэсліць, што галоўнае задача настаўніка - вучыць і выхоўваць дзяцей, а не займацца паператворчасцю", - падкрэсліў Прэзідэнт. Ён папярэдзіў міністра адукацыі, губернатараў, старшыняў рай- і гарвыканкамаў, што ў школы павінны паступаць дакументы, што датычныя толькі адукацыі і выхавання. "Давайце канчаткова паставім кропку ў гэтым пытанні. Дзела нават не ў надмернай нагрузцы для настаўніка. Дзела ў знявазе самога настаўніка, якому даводзіцца рабіць непатрэбныя рэчы", - сказаў беларуская лідар. Аляксандр Лукашэнка нагадаў, што ў ранейшыя часы класныя кіраўнікі рэгулярна наведвалі вучняў дома, цікавіліся, як яны жывуць і чым займаюцца. "Думаю, гэта нам страціць нельга. Настаўнік павінен жыць тым жыццём, якім жыве яго вучань. Усюды гэта сёння есць? Пытанне рытарычнае. Падумайце над гэтым. Гэта пра адзінства працэсу адукацыі і выхавання, - сказаў Прэзідэнт. - Вы ніяк не зможаце выхоўваць свайго падапечнага, калі не ведаеце, якім жыццём жыве гэты маленькі чалавек, якому ў будучым мы перададзім ў рукі тое, што мы з вамі стварылі, - суверэнную і незалежную краіну". Кіраўнік дзяржавы таксама расказаў, што падчас азнаямлення з ходам жніўнай кампаніі ў рэгіёнах яго паведамілі пра выпадкі накірунку настаўнікаў на палі, каб яны кантралявалі, як вядзецца жніво. Аляксандр Лукашэнка пагадзіўся, што гэта не функцыя настаўніка. Разам з тым ён заўважыў, што сапраўдны настаўнік ніколі б не паскардзіўся, калі яго просяць нешта пракантраляваць, у тым ліку жніво. "Гэта цікава, гэта абагачае настаўніка. Тым больш вы ж працуеце ў вёсцы, а там вучні працуюць і на камбайнах са сваімі бацькамі. Таму я думаю, што жніво, на якім папрасілі пабываць настаўнікаў, у задавальненне павінна быць. А калі сумленна, вядома, гэта не функцыя настаўніка", - сказаў ён.
"Мы не педалявалі гэта пытанне, але міністра адукацыі і віцэ-прэм'ера на апошнім дакладзе я выразна папярэдзіў: праблема скаргаў настаўніка на нізкую заработную плату ў будучым годзе павінна быць знята", - сказаў Аляксандр Лукашэнка. Прэзідэнт звярнуў увагу, што настаўнік і доктар - ідэалагічны, маральны грунт беларускага грамадства. "Грунт моладзевых арганізацый, прафзвязаў, грамадскіх арганізацый, якія сёння існуюць, складаюць настаўнікі, лекары. Асабліва мясцовую інтэлігенцыю, якая працуе з народам. Калі нам трэба нешта данесці да народа, мы гэта робім праз вас. Вы галоўная апора ў дзяржаве", - звярнуўся ён да педагогаў. Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што ёсць у краіне і такія навучальныя ўстановы, дзе педагогі атрымліваюць годную зарплату. Але ў шматлікіх арганізацыях усе зусім наадварот. "Гэта пытанне павінна быць знята. Я ж не кажу пра памеры, таму што ня ведаю, які будзе памер. Але павінна быць такая зарплата, каб вам, ведаючы аб'ем працы, які вы выконваеце, сорамна было б ставіць пытанне пра павышэнне зарплаты, - падкрэсліў кіраўнік дзяржавы. - Вядома, кожнаму хочацца, у тым ліку і кожнаму настаўніку, каб было больш. Але гэта будзе звязана з развіццём эканомікі". Прэзідэнт дадаў, што ў грамадстве часта параўноўваюць зарплату настаўнікаў у Беларусі і ў іншых краінах. "У нас галоўным чынам адукацыя дармовая. І мы велізарныя грошы ўкладаем у гэта. Вядома, недзе збядняем выкладчыка і настаўніка. У іх усе наадварот: каласальныя грошы за кошт таго, што ўсе платнае, яны губляюць на дапамогу настаўнікам і выкладчыкам. Якім шляхам мы пойдзем? Розныя будуць падыходы, і міністр пра гэта ведае, але мы абавязкова павінны зрабіць той крок, пра які я казаў у плане зарплаты", - заявіў Аляксандр Лукашэнка. По яго словах, асабліва гэта пытанне датычыцца працаўнікоў устаноў дашкольнай адукацыі, бо кожны разумее, што такое быць выхавальнікам у дзіцячым садзе. "Катастрафічна несправядліва мы ставімся да тых, хто працуе, перадусім, у яслях і дзіцячых садах. Любымі спосабамі і любымі шляхамі нам трэба амаль падвойваць у будучым годзе іх прыбыткі", - паставіў заданне Прэзідэнт.,
Аляксандр Лукашэнка запатрабаваў дыферэнцыяваць аплату працы ў адукацыі. "Я вам шчыра скажу: настаўнік настаўніку розніца. Вы гэта ведаеце ня горш мяне. Тады чаму мы стварылі ўраўнілаўку, і настаўнікі ў нас заработную плату практычна ўсе атрымліваюць аднолькавую?" - задаў пытанне Прэзідэнт. Кіраўнік дзяржавы прывёў прыклад, што ў сістэме аховы здароўя Беларусі атрымалася стварыць дыферэнцыяваную сістэму аплаты працы, пры якім зарплата медыцынскага персаналу наўпрост залежыць ад кваліфікацыі і працаздольнасці. "Мы ўсталявалі пэўную планку. Скачаш вышэй яе - атрымваеш", - канстатаваў Аляксандр Лукашэнка. "Нам трэба паўтарыць гэта і ў адукацыі. Якія крытэры павінны быць, трэба вызначыць. Я гатовы у гэтым браць удзел", - падкрэсліў Прэзідэнт. Пры гэтым Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што нельга дапускаць значнай розніцы ў зарплаце ў настаўніка са стажам і маладога спецыяліста пры ўмове, што выпускнік вну валодае ўсімі патрэбнымі кампетэнцыямі. "Калі малады чалавек, прыйдучы з вну, выкладае ня горш, чым той, што адстаяў 25 гадоў ля "станка" настаўнік-выкладчык, чаму мы яму плацім капейкі? Трэба вызначыць крытэры, па якіх мы павінны плаціць зарплату настаўніку-наватару, выкладчыку - граматнаму, талковаму, сучаснаму, які авалодаў усім патрэбным для выкладання", - сказаў Прэзідэнт.
"Грунт школьнага навучання - добры падручнік. Гэта тое, што шмат у чым вызначае якасць ведаў навучэнцаў. Нагадваю, галоўная патрабаванне - змест навучальнага матэрыялу павінен быць аптымальным па аб'ёме, інфармацыі і яе глыбіні. Да 1 верасня 2019 года мы будзем мець новыя падручнікі", - сказаў кіраўнік дзяржавы. Аляксандр Лукашэнка выказаўся за тое, каб аўтарам добра заплацілі, па вартасці ацаніўшы іх уклад у стварэнне новых падручнікаў. Прэзідэнт таксама лічыць, што падчас напісання падручнікаў можна выкрышталізаваць лепшых настаўнікаў, каб потым можна было прыцягнуць іх да выкладчыцкай працы ў вну. Пра ўкараненне аўтарскіх методык навучання і выхавання Прэзідэнт спыніўся на неабходнасці распрацоўкі і ўкараненні ў практыку ўнікальных аўтарскіх методык навучання і выхавання. "Чаму мы ня чуем пра сучасных настаўнікаў-наватараў? Дзе айчынныя Макаранкі, Сухамлінскія, Шаталавы? Гэта папрок і вам, і ўладам таксама - тым, хто займаецца адукацыяй", - заўважыў кіраўнік дзяржавы. Па яго думцы, аўтарскія методыкі навучання і выхавання нават больш важныя, чым доктарскія дысертацыі, таму што яны заснаваны на жыццёвых рэаліях, на ўзаемаадносінах настаўніка і вучня. "Па маім патрабаванні да напісання падручнікаў апроч акадэмікаў, буйных навукоўцаў мы прыцягнулі настаўнікаў-наватараў. Эфект уражальны. А яны ж стваралі падручнікі на аснове выкладання гэтых прадметаў у школе. Як толькі гэта стала запатрабавана, яны адгукнуліся і за кароткі прамежак часу ўдасканалілі многія падручнікі", - расказаў Прэзідэнт. Пры гэтым кіраўнік дзяржавы адзначыў, што на распрацоўку ўнікальных методык павінен быць запыт - як дзяржаўны, так і грамадскі.
Прэзідэнт адзначыў неабходнасць адраджэння паўнацэннай сістэмы пазакласнай працы. "Мы з вамі добра разумеем яе каштоўнасць. Мной неаднаразова даваліся паручэнні: напоўніць шосты школьны дзень, узмацніць працу з сям'ёй, далучыць дзяцей да працы, актыўней уцягваць іх у заняткі спортам. Сёння, на жаль, выхваляцца нечым. Але на гэту тэму, я сказаў ужо гэта міністру, размоў больш ня будзе. Шосты дзень у тыдзень - ня выходны. Гэта, калі жадаеце, скажу вам як настаўнік, - каб вучня нахіліць да жыцця, зрабіць яго здаровым чалавекам", - сказаў Аляксандр Лукашэнка. Кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу на нястачу гадзін працоўнага навучання. "Я ўжо казаў, што цяперашні малады чалавек, падлетак не разумее, што такое электрычная разетка, электрычная лямпачка. Дзяўчынка-падлетак ня ўмее гузік прышыць. Хоць у наш час гэтаму вучылі. Чаму вы цяпер ня вучыце гэтаму дзяцей?" - задаў пытанне Прэзідэнт. Асобна Аляксандр Лукашэнка спыніўся на фізічнай форме вучняў. "Нам хутка няма каго ў войска будзе прызываць па стане здароўя", - заўважыў ён. Кажучы пра працоўнае выхаванне, Прэзідэнт Беларусі адзначыў: "Мы павінны гэтым заняцца, каб дзеткі на сяле і ў горадзе адчулі, што такое праца. Вельмі важная праблема, цяжкая праблема, але яе трэба вырашаць". "Тое, чаму мяне навучылі ў школе, я дагэтуль ня забыўся. Вядома, чалавек, асабліва ў маёй пасадзе, абавязаны, каб ня адстаць, ня спыніцца, ня збранзавець, увесь час вучыцца. Але па некаторых кірунках усе, чаму мяне навучылі ў школе, той узровень я захаваў і цяпер. Нас сапраўды вучылі, асабліва працоўнаму выхаванню, асабліва ў сельскай школе", - сказаў Аляксандр Лукашэнка. Ён адзначыў, што і ў школе, напрыклад, былі прысядзібныя ўчасткі. "Трэба паглядзець, вярнуцца да таго, як гэта ў нас было. Мы працавалі на прысядзібных участках, абавязаны былі летам тры тыдні ці месяц праходзіць працоўнае навучанне, практыку, - сказаў Прэзідэнт. - Не ўсюды гэта есць. Вось і дапрацаваліся, што дзеці на сяле не тое што карову ад быка - казу ад каровы адрозніць ня могуць. Гэта ж катастрофа". Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што як вынік месцамі ўжо не хапае механізатараў, камбайнёраў. У сучасных камбайнах выкарыстоўваецца шмат электронікі, таму патрэбны вельмі падрыхтаваныя людзі, звярнуў увагу ён. Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што для яго досвед, атрыманы ў дзяцінстве, вельмі важны. "Не было б той працы - напэўна, і мяне б ня было такога. І я б ня патрабаваў ад сваіх падначаленых адпаведнага дачынення да гэтай працы". Прэзідэнт таксама адзначыў, што не толькі ў працы, але і ў спорце імкнецца падаваць асабісты прыклад. "Ніякая тут ня піяр-акцыя. Мне яны сто гадоў не патрэбныя", - заявіў кіраўнік дзяржавы.
Аляксандр Лукашэнка нагадаў, што да дзесяцібальнай сістэмы адзнак некалькі гадоў таму ў Беларусі перайшлі хутка, без усялякіх дыскусій, не праверыўшы і не пратэставаўшы гэтую сістэму. "Сёння многія пачынаюць разважаць, а ці правільна зрабілі. Некаторыя кажуць, што трэба вярнуцца да пяцібальнай: яна была зразумелай, яна была не горш гэтай. Шмат хто кажа, што не трэба, - адзначыў Прэзідэнт. - Гэта адзін з прыкладаў, калі мы, не прадумаўшы, на практыцы не праверыўшы накірунак дзеянняў у гэтай сферы, хуценька за яе схапіліся. Прайшоў час - апынулася, што, па крайней меры, без гэтага можна была абыйсціся". Кіраўнік дзяржавы лічыць, што па гэтым пытанні рашэнне трэба прымаць у тым выпадку, калі яно наспела. "Я бачу, чытаю ў сродках масавай інфармацыі, адсочваю працэс. Але гэта пытанне не мае крытычнай масы, яно не наспела для таго, каб тут прымаць нейкія развязкі", - сказаў Аляксандр Лукашэнка. Прэзідэнт канстатаваў, што да сістэмы адзнак ставяцца па-рознаму: старэйшае пакаленне абвыкла да пяцібальнай, а моладзь ужо даўно навучаецца па дзесяцібальнай. "Шмат бацькоў за дзесяцібальную сістэму: абвыклі, ім нармальна, некаторыя асабліва і не ўнікаюць у гэта. Але большасць, я так адчуваю, усе-ткі схільныя да пяцібальнай: была прасцей. Але дзела ж не ў прастаце, а ў эфектыўнасці той ці іншай сістэмы. Таму я лічу, што пытанне пра вяртанне да пяцібальнай сістэмы ці пытанне пакідання дзесяцібальнай сістэмы некалькі перавялічаны ў дадзеным выпадку і не мае крытычнай масы, каб было трэба прымаць рашэнне. Пажывём - пабачым. Думаю, гэта не вельмі ўплывае на імкненне нашых дзетак мець добрыя веды", - рэзюмаваў кіраўнік дзяржавы. Аляксандр Лукашэнка прызнаўся, што цікавіўся і думкай свайго малодшага сына Мікалая па гэтым пытанні. Ён адзначыў, што цяперашняя сістэма нармальная. "Таму з усіх кропак, з усіх каардынат, якія мне як Прэзідэнту шчасціць атрымаць, я раблю выснову, што нам спяшацца не трэба, трэба паглядзець, дзесьці гэтую сістэму ўзварухнуць, калі мы бачым нейкія недахопы. Хоць я асабіста прыхільнік пяцібальнай сістэмы: проста, добра і зручна, усе зразумела. Але ўсе-ткі цяпер ужо, па сканчэнні гадоў працы гэтай дзесяцібальнай сістэмы, я адчуваю, што яна прыжылася", - сказаў Прэзідэнт.
Кіраўнік дзяржавы лічыць важным падтрымліваць у школах дысцыпліну і вызначаны справавы дрэс-код. "Дысцыпліны ў школе не хапае. Трэба, Ігар Анатольевіч Шуневіч, падумаць і ў сваёй частцы папрацаваць з некаторымі вучнямі. Недзе нам трэба і міліцыю далучыць, каб дырэктару школы, настаўніку, класнаму кіраўніку дапамагчы, - адзначыў Прэзідэнт. - Таму што ў нас у школе вольніцы вышэй даху". Што да дрэс-кода, Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што не трэба ўсіх заганяць у рамкі, як некалі было. Наадварот, трэба даць людзям выбар. Але дрэс-код павінен быць. "Ён павінен абавязваць: якая фрызура, якое адзенне. Яна павінна быць недарагая", - лічыць беларуская лідар. "Я таксама бацька. Я бачу: штаны, звычайныя чаравікі, шкарпэткі нашы, кашулячка і камізэлька. Усе ў Беларусі пашыта", - дадаў Прэзідэнт, кажучы пра выбар школьнага адзення для малодшага сына. Пра абмежаванне дэструктыўнай інфармацыі ў інтэрнэце Пытанне абароны дзяцей ад негатыўнай і небяспечнай інфармацыі ў інтэрнэце падняла адна з удзельніц педагагічнага савета. Аляксандр Лукашэнка заявіў, што выступае за цвёрдае абмежаванне дэструктыўнай інфармацыі. Ужо рыхтуюцца адпаведныя законапраекты. "Нам трэба звярнуць на гэту ўвагу. І праваахоўныя органы, і не толькі. Мы цяпер рыхтуем шэраг законапраектаў, скіраваных менавіта на гэта. Не ў тым, каб дзесьці зачыніць інтэрнэт, нейкія нават сайты і рэсурсы "пятай калоны". Не, хай пішуць. Людзі разбяруцца, - падкрэсліў Прэзідэнт. - Але вось гэты дэструктыў - суіцыды і іншае... Расійцы ўжо прынялі шэраг рашэнняў. Абдумаліся, але вельмі позна. Вось нам бы гэты момант не выпусціць. Трэба вельмі цвёрда ў гэтым плане паступіць". "Раней амерыканцы наперадзе планеты ўсёй беглі, папракалі ўсіх і ўся ў тым, што кантраляваны інтэрнэт. А сёння Дональд Трамп сам прыйшоў з гэтага і разумее, што нельга далей гэтую вольніцу распускаць. Нам трэба прымаць развязкі бо спознімся", - адзначыў беларуская лідар.
Прэзідэнт падкрэсліў, што Беларусь заўсёды ганарылася сістэмай прафесійнай падрыхтоўкі моладзі. "Я ёю ганаруся і цяпер", - сказаў ён. Аляксандр Лукашэнка расказаў, як на адным з пасяджэнняў кіраўнікоў дзяржаў СНД узнялі пытанні прафтэхадукацыі з канстатаваннем гнятлівых фактаў, што маюць месца ў шэрагу краін Супольнасці. "І толькі ў Беларусі захаваліся ўсе прафтэхвучэльні, якія былі створаны. Шмат чаго не хапае, але яны ёсць. Мы дагэтуль аказваем дапамогу ў падрыхтоўцы людзей працоўных спецыяльнасцей іншым дзяржавам, у тым ліку Расіі. Гэта найвялікае дасягненне, што мы гэтую сістэму захавалі", - сказаў Прэзідэнт. Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што пра высокую якасць прафесійнай адукацыі сведчаць перамогі беларускіх студэнтаў і навучэнцаў на міжнародных алімпіядах і ў конкурсах прафесійнага майстэрства. "У нас, як і ўва ўсім свеце, расце попыт на прадстаўнікоў працоўных прафесій. Але і патрабаванні да іх у сучасных умовах увесь час растуць. Нам патрэбны кваліфікаваныя кадры, якія змогуць працаваць на навейшых вытворчасцях. Маючы практычны досвед, яны будуць больш асэнсавана падыходзіць і да выбару вышэйшай адукацыі", - заявіў кіраўнік дзяржавы. Пры гэтым ён адзначыў, што ўрадам не прыняты належныя меры для аптымізацыі структуры падрыхтоўкі кадраў па ўзроўнях прафесійнай адукацыі і пад патрэбы эканомікі. "Не выбудавана адпаведным чынам і прафарыентацыйная праца з моладдзю. Асноўная задача прафесійнай адукацыі - фарміраванне кадравага патэнцыялу працаўнікоў для эканомікі краіны", - сказаў Аляксандр Лукашэнка. Прэзідэнт звярнуў увагу, што функцыі каардынацыі дзейнасці дзяржорганаў па прагназіраванні кадравых патрэб на перспектыву, а таксама фарміраванню дзяржзаказу на падрыхтоўку спецыялістаў замацоўваюцца за Мінэканомікі і Мінпрацы і сацабароны. Карэктаванне спецыяльнасцей павінна праводзіцца толькі на аснове аналізу патрэбы ў працаўніках. "І асноўная роля ў гэтым пытанні кладзецца на галіновыя міністэрствы. Важна разумець, што бесперапыннасць навучання на працягу ўсёй кар'еры робіцца аснoўным патрабаваннем у падрыхтоўцы кадраў", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. Кіраўнік дзяржавы таксама падтрымаў прапанову пра шырэйшае выкарыстанне сучаснага абсталявання ў прафесійнай адукацыі.
На думку беларускага лідара, патрабуе далейшага ўдасканальвання сістэма паступлення ў вну. Яна павінна даць абітурыенту магчымасць прадэманстраваць не толькі вызначаны набор ведаў па прадмеце, але і здольнасць лагічна разважаць, рабіць высновы і творча думаць. "Папярэджваю, што карэктаванне правіл прыёму і інфармаванне грамадскасці пра змены павінны адбывацца загадзя", - сказаў Аляксандр Лукашэнка. Асобна кіраўнік дзяржавы выказаўся адносна рэпетытарства. "Дайшло да таго, што паслугамі рэпетытара карыстаюцца нават у пачатковай школе, не кажучы пра падрыхтоўку да паступлення ў вну. А калі і з'яўляюцца новыя методыкі, то яны арыентаваны на фінальную падрыхтоўку выпускнікоў, ці, як кажуць у народзе, на нацягванне школьнікаў да здачы цэнтралізаванага тэставання", - адзначыў Прэзідэнт. "Шмат хто мяне за гэта крытыкаваў, калі я казаў, што школьная праграма павінна быць школьнай, не універсітэцкай. Павінна быць магчымасць яе засваення без усялякага нацягвання. Цэнтралізаваныя тэсты павінны адпавядаць школьнай праграме, - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. - Нямала зроблена да гэтага года. Да будучага года, да 1 верасня 2018 года, усе тэсты будуць дапрацаваны і прыведзены ў адпаведнасць са школьнай праграмай. Гэты працэс павінен быць скончаны з улікам досведу паступлення ў вну сёлета". Кіраўнік дзяржавы канстатаваў, што ў старэйшых класах школы ўведзена профільнае навучанне. Яно прызвана вырашыць праблему матыванага выбару выпускнікамі будучай прафесіі. "Аднак наспела неабходнасць разгледзець пытанне пра змену падыходаў да выніковай атэстацыі і кантролю бягучай паспяховасці школьнікаў, што забяспечыць аб'ектыўнасць і незалежнасць ацэнкі ведаў навучэнцаў", - адзначыў Прэзідэнт.
Прэзідэнт не выключае вяртанні да вызначэння базавага профілю для кожнай вну. "Варта скараціць колькасць спецыяльнасцей, якія не з'яўляюцца профільнымі для той ці іншай вну. Сёння ў нас практычна кожная вну выпускае сотні спецыялістаў самага шырокага профілю: юрыстаў, эканамістаў, палітолагаў. А потым яны беспаспяхова шукаюць працу па спецыяльнасці і вінавацяць у сваёй незапатрабаванасці дзяржаву", - сказаў Аляксандр Лукашэнка. Таксама кіраўнік дзяржавы канстатаваў неабходнасць правядзення аналізу для вызначэння аптымальнай колькасці ўстаноў вышэйшай адукацыі з улікам дэмаграфічных працэсаў і прагнозаў прыросту насельніцтва. "Не трэба заплюшчваць вочы і на праблему натуральнага старэння прафесарска-выкладчыцкага састава. Лічу, што кожная вну павінна самастойна вырашаць пытанне абнаўлення кадраў, адбіраючы лепшых студэнтаў, рыхтуючы іх да абароны кандыдацкіх і доктарскіх дысертацый", - адзначыў Прэзідэнт. "Ва ўніверсітэтах павінны быць створаны патрэбныя ўмовы для вываду на рынак навуковых распрацовак і абавязковай іх інтэграцыі ў адукацыйны працэс. Упэўнены, што комплекснае вырашэнне гэтых пытанняў будзе спрыяць фарміраванню высокатэхналагічнага сегмента нашай эканомікі", - падагульніў Прэзідэнт. Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што надышоў час заняцца вышэйшымі навучальнымі ўстановамі. "Мы гэтым пытаннем зоймемся неадкладна. У нас нядрэнныя навучальныя ўстановы, іх дастаткова", - сказаў ён. Пры гэтым праблемы павінны вырашацца не наскокам. "Мы заўсёды павінны памятаць, што будзем мець справу з самай элітнай часткай нашага грамадства. Таму акуратна, прынцыпова трэба вырашыць гэтыя пытанні. Да 1 верасня 2019 года галоўным чынам яны павінны быць вырашаны", - даручыў кіраўнік дзяржавы.
"Трэба, каб завочную адукацыю атрымвалі тыя, каму гэта трэба і хто нам патрэбен - дзяржаве і эканоміцы. Сёння абмяркоўваецца, платнае ці не платная завочная адукацыя, колькі, дзе, як і іншае. Жыццё пакажа. Мы не будзем тут ламаць праз калена, - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка. - Мы вельмі акуратна падыдзем да гэтага пытання. Гэта чуюць складнікі ўрада і міністр". Прэзідэнт запэўніў: тых людзей, якія сапраўды маюць патрэбу ў атрыманні завочнай адукацыі, дзяржава будзе падтрымліваць. Прадпрыемствы таксама змогуць аплачваць навучанне сваім спецыялістам. "Так ёсць і цяпер: дзесьці сам плаціць, дзесьці - бюджэт, дзесьці - прадпрыемства. Мы захаваем усе лепшае, але мы напачатку шляху. Таму не трэба думаць, што мы заўтра ламанём усе: была завочная адукацыя - і цяпер яе не стане", - дадаў кіраўнік дзяржавы. Пра сістэму павышэння кваліфікацыі педагагічных кадраў Прэзідэнт падкрэсліў, што трэба змяняць падыходы да падрыхтоўцы будучых выкладчыкаў непасрэдна ў вну. Грунтам павінна стаць практычная педагогіка і псіхалогія. Таксама кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу на неабходнасць надання новага імпульсу сістэме павышэння кваліфікацыі педагагічных кадраў. "Яна павінна быць больш гнуткай, здольнай аператыўна рэагаваць на запыты з улікам навейшых дасягненняў навукі і практыкі", - дадаў ён. "Мы ўжо дамаўляліся, што перападрыхтоўка - гэта не месяц, два, калі настаўнік топчацца дзесьці ў інстытуце павышэння кваліфікацыі. Чым мы з вамі тады там займаліся, мы ведаем: колькі сыходзіла на павышэнне кваліфікацыі, а колькі на шопінгі і боўтанне па абласных цэнтрах і сталіцы. Мы дамовіліся, што тыдзень, максімум дзесяць дзён настаўнік павінен павялічваць сваю кваліфікацыю", - заявіў Аляксандр Лукашэнка. Пры гэтым ён падкрэсліў, што перападрыхтоўку павінны здзяйсняць настаўнікі-наватары, пераможцы конкурсаў, настаўнікі-метадысты, якія павінны дзяліцца лепшым, што напрацавана на дадзеным этапе. "Не губляйце грошы на тое, што не патрэбна, пазбаўцеся ад гэтага, і вы атрымаеце сродкі, каб падтрымаць настаўніцтва", - даручыў Прэзідэнт.
Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што з дзіцячага саду і першага класа школы дзецям трэба прывіваць гонар за Беларусь. "У гэтым павінен браць удзел усе - і ўлада, і школа, і сям'я. Вельмі важна выхаваць асобу маральную, навучыць моладзь адрозніваць праўду ад хлусні. Наша задача - даць пакаленню такія арыенціры, якія дапамогуць кожнаму стаць сапраўдным патрыётам і грамадзянінам. Беларусь сёння - мір і спакой. Трэба дзяцей навучыць шанаваць гэта", - сказаў ён. Прэзідэнт падкрэсліў: "Трэба, каб нашы людзі, моладзь шанавалі мір, бяспеку і спакойнае жыццё, жывучы ў Беларусі". Паводле словаў Аляксандра Лукашэнкі, кожны занятак або дадатковы занятак павінен мець пэўнае выхаваўчае і ідэалагічнае напаўненне. І не толькі ў школе, але і ў тэатры, музеі, на спартыўных пляцоўках і стадыёнах. "Гэта не мая выдумка. Вазьміце амерыканцаў. Для іх Амерыка, гімн - гэта ўсе!" - прывёў прыклад Прэзідэнт.
"Склалася ўражанне, што за апошні час нашы ідэалагічныя памочнікі - моладзевыя арганізацыі, грамадскія - захапіліся флэшмобамі, піяр-акцыямі і іншымі паказушнымі мерапрыемствамі. Гэта таксама, напэўна, патрэбна, гэта сучасна. Але яны, мусіць, забыліся, што іх галоўная задача - гэта штодзённая руплівая праца з моладдзю", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка. Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што аўтарытэт у гэтым асяроддзі трэба заваёўваць пэўным вынікам рэальных спраў у кожнай установе адукацыі, для гэтага створаны ўсе ўмовы. "У нас пераважная большасць школ мае піянерскія арганізацыі. Уцягнуты ў гэта практычна ўсе школьнікі. Але піянерскія гальштукі не носяць. Тое ж самае магу сказаць, па даўніне кажучы, пра камсамол наш, Беларускі рэспубліканскі звяз моладзі. Калі мы з гонарам значок гэты насілі, то ў нас гэтага пакуль няма. І мы кажам, што ўсе добра", - дадаў Прэзідэнт.
На думку Прэзідэнта, кожнае дзіця таленавіта, задача дарослых - раскрыць і развіць яго здольнасці і таленты. Вельмі важна, каб гэта тэзіс быў пакладзена ў главу адносін усярэдзіне трохкутніка "сям'я - школа - дзяржава". Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што прафесія педагога - высакародная і адказная. "Бацькі давяраюць вам самае каштоўнае - сваіх дзяцей. І ад вашай штодзённай руплівай працы залежыць, якімі яны ўвойдуць у мір дарослых", - канстатаваў ён. "Нам патрэбны яркія педагагічныя ідэі, неабыякавыя выкладчыкі, здольныя вывесці нацыянальную адукацыю на больш высокі узровень, забяспечыць яе канкурэнтаздольнасць. Мы разам павінны зрабіць беларускую школу лепшай у свеце", - адзначыў беларуская лідар. Пры гэтым Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што адукацыя не прымае рэзкіх змен і рэзкіх рыўкоў. "Трэба паслядоўна ўдасканальваць гэтую сістэму, наскокам тут нічога не возьмеш, - сказаў кіраўнік дзяржавы. - Цверда перакананы, што ўсе, зробленае нашымі педагогамі на выгоду Беларусі, атрымае далейшае развіццё, а новыя задумы будзе суправаджаць поспех".